Η Διεθνής Σύμβαση της Χάγης του 1980 και ο Κανονισμός 2201/2003 του Συμβουλίου ως στόχο έχουν να διασφαλίσουν την άμεση επιστροφή των παιδιών που μετακινήθηκαν ή κατακρατήθηκαν παράνομα σε ένα από τα συμβαλλόμενα κράτη αλλά και να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα της επιμέλειας και επικοινωνίας που υφίστανται κατά το δίκαιο ενός από τα συμβαλλόμενα κράτη, θα είναι σεβαστά και στα άλλα.
Τα αιτήματα που αφορούν ανηλίκους που έχουν μετακινηθεί παράνομα στη χώρα μας, παραλαμβάνονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και προωθούνται άμεσα στην Κεντρική Υπηρεσία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το οποίο αναθέτει την υπόθεση σε δικηγόρους του Δημοσίου οι οποίοι εκπροσωπούν τον αιτούντα γονέα, δωρεάν ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων. Οι υποθέσεις, λόγω της κατεπείγουσας φύσεώς τους, δικάζονται με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, αλλά υπόκεινται σε ένδικα μέσα.
Στην περίπτωση που το δικαστήριο διατάξει την επιστροφή του ανηλίκου στη χώρα που ζούσε πριν την παράνομη μετακίνηση, τότε και προκειμένου να εφαρμοσθεί η δικαστική απόφαση, ισχύουν τα προβλεπόμενα από το άρθρο 950 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Χρήσιμες πληροφορίες
Η παράνομη μετακίνηση και κατακράτηση παιδιών από τον ένα από τους δύο γονείς ή άλλο συγγενικό πρόσωπο, είναι μια όχι και τόσο σπάνια τραγωδία. Όταν ένα παιδί μετακινηθεί περνώντας τα διεθνή σύνορα, οι δυσκολίες για όλους όσους εμπλέκονται είναι πολύπλοκες. Ο σκοπός είναι να βοηθηθεί ο γονέας που επηρεάζεται περισσότερο, δηλαδή ο γονέας που μένει πίσω και κυρίως το παιδί.
Η γονική μέριμνα για το ανήλικο παιδί είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων του, οι οποίοι την ασκούν από κοινού. Στη γονική μέριμνα περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η επιμέλεια του παιδιού και ιδίως η ανατροφή, η επίβλεψη, η μόρφωση και η εκπαίδευσή του, καθώς και ο προσδιορισμός του τόπου διαμονής του.
Η Σύμβαση της Χάγης για τη διεθνή απαγωγή παιδιών έρχεται να αποκαταστήσει την άσκηση του δικαιώματος επιμέλειας που στερήθηκε ο γονιός που έμεινε πίσω και να επιστρέψει το παιδί στον τόπο της συνήθους διαμονής του πριν την παράνομη μετακίνηση ή κατακράτηση από τον άλλο γονιό. Στην περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου των γονέων, η άσκηση της γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από το δικαστήριο. Το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του πολλούς παράγοντες για τη λήψη της απόφασής του (δεσμός του παιδιού με τους γονείς, τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς για την επιμέλεια, κα.) και μπορεί να αναθέσει την επιμέλεια στον ένα από τους γονείς ή, αν αυτοί συμφωνούν ορίζοντας συγχρόνως τον τόπο διαμονής του παιδιού, στους δύο από κοινού. Στην περίπτωση που το δικαστήριο δεν έχει αποφασίσει, η επιμέλεια του παιδιού ασκείται από κοινού από τους γονείς του. Η γονική μέριμνα ενός ανηλίκου παιδιού που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στην μητέρα του. Σε περίπτωση αναγνώρισής του, αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, που όμως την ασκεί αν υπάρχει συμφωνία των γονιών (άρθρο 1513 Α.Κ.) ή αν έπαυσε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει.
